Winnaar arc21 detail award

Foeliestraat 2-4 in Amsterdam

door Ronald Janssen architecten

Daar waar historisch Amsterdam en de moderne stad elkaar ontmoeten, heeft Ronald Janssen architecten een stoer gebouw ontworpen dat contrasteert noch opgaat in haar omgeving. Rijdend over de drukke Foeliestraat trekt het gebouw de aandacht, maar is het niet meteen duidelijk dat het hier gaat om een woongebouw met bedrijfsruimte. Achter een ferm, bakstenen raster, kijken zes appartementen weids uit over de zestiende-eeuwse stad, met het Scheepvaartmuseum als hoogtepunt, zonder gestoord te worden door het voorbijrazende verkeer.

Tekst Merel Pit

Beelden Sebastian van Damme

Omarmd door een pakhuis dat ooit is gebouwd voor de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC), kan het gebouw niet anders dan zijn historische context respecteren. Naast de andere, hogere, panden aan de Foeliestraat, lijkt het in maat en profiel een hedendaags verlengstuk van het pakhuis. Tegelijkertijd is het eenduidig gebaar aan deze drukke verkeersader, dankzij de symmetrische opbouw en het grijze, bakstenen raster met diepe neggen dat over de kap tot in de nok is doorgezet.

De opvallende bakstenen voorgevel absorbeert het geluid van het verkeer dusdanig dat het functioneert als een geluidsscherm. Hierdoor kan de gevel erachter grotendeels uit glas bestaan. De kozijnen zijn uitgelijnd met het bakstenen raster, zodat de niet te zien zijn, maar tevens omdat glas beter geluid weert. Een dichtere gevel bouwen was gemakkelijker om aan het Bouwbesluit te voldoen, maar als het gaat om wooncomfort is daglichttoetreding voor Janssen essentieel, net als de mogelijkheid om de buitenlucht binnen te laten. Een deel van de gevelhoge glazen puien is daarom te openen.

In de plint bevinden zich naast elkaar een bedrijfsruimte en de fietsenstalling die zich uitstrekken over de gehele breedte van de kavel. Om de woningen erboven ook aan de achterzijde te voorzien van daglicht en niet tegen het achtergelegen monument aan te bouwen, is bovenop de begane grond een smalle patio gemaakt. Aan deze twee meter brede, geluidsarme buitenruimte grenzen alle slaapkamers waarvan enkele met een balkon. Zo ferm als het gebaar is, zo zorgvuldig is nagedacht over elk detail van Foeliestraat 2-4. Hoe dichterbij je komt, hoe meer je ziet. Zo zijn de huisnummers meegenomen in de bekisting waarin het grindbeton is uitgehard. En is gemetseld met de kopse kanten van de bakstenen. Ook is de bakstenen voorgevel overal even hoog, terwijl het maaiveld schuin oploopt. Door het gebouw op een sokkel te plaatsen is het hoogteverschil subtiel opgelost. Om de entree te accentueren is de sokkel daar opgetrokken. Het resultaat is een stevig en bij nadere inspectie verfijnd woongebouw dat zich behoedzaam losmaakt van de innige omhelzing van het pakhuis, zonder haar geweld aan te doen.

Foeliestraat 2-4, Amsterdam

Ontwerp Ronald Janssen Architecten Projectarchitect Ronald Janssen Medewerker Daan Foks Opdrachtgever Buro Amsterdam Programma zes appartementen en commeriele ruimte Oplevering 1 januari 2020 Bruto vloeroppervlakte 800 m2 Netto vloeroppervlakte 600 m2