JOLIEN DE JAGER


“Ik draag de titel ‘architect’ met trots maar ga langzaam richting onderzoek”

Jolien de Jager won de aanmoedigingsprijs van Marina van Dammebeurs voor vrouwelijke alumni van de TU Delft. De jonge architect wil graag bijdragen aan de complexe ruimtelijke en sociale vraagstukken als verduurzaming en verdichting. Ze heeft hard gewerkt om te komen waar ze is, op professioneel gebied, maar ook op persoonlijk vlak: “mijn leven stond ineens in het teken van revalideren”.

Jolien de Jager studeerde in 2014 af binnen de richting RMIT aan de TU Delft en werkt bij forum architecten & planners. Ze won woensdag 19 mei de aanmoedigingsprijs van de Marina van Dammebeurs. Het fonds van de TU Delft geeft ambitieuze vrouwelijke alumni met een geldbedrag de kans om een wending te maken in hun carrière of zich verdiepen in een bepaald onderwerp. De ambitie van De Jager “om expertise op te doen in transitiemanagement en het begrijpen en sturen van menselijk gedrag en zo bij te dragen aan de verduurzaming van bestaande woningbouw” werd door de jury gewaardeerd. Jong talent De Jager vertelt over haar carrière tot nu toe en haar ambities voor de toekomst.

Wat maakt je trots in wat je tot nu toe hebt bereikt? “Toen ik in 2014 de faculteit Bouwkunde uit wandelde met mijn diploma en mijn maquette voelde het alsof de wereld aan mijn voeten lag. Een paar maanden later kreeg ik een ongeluk dat alles door de war schopte. Mijn leven stond ineens in het teken van revalideren in plaats van storten op de arbeidsmarkt. Ongeveer een jaar later startte ik met een baan maar het ging heel langzaam, ik begon met 15 minuten per dag. Ik ben diep gegaan, maar leerde ook. Bijvoorbeeld om onderscheid te maken tussen hoofdzaken en bijzaken: als je weinig energie hebt wil je het niet verspillen. Als ik mezelf nu in de spiegel aankijk kan ik zeggen dat ik trots ben op de persoon die ik zie, hoe ik in het leven sta en waar ik me mee bezig houd.”


‘Het is soms lastig carrière maken als je ‘maar’ deeltijd aanwezig bent.’

Wat maakt je trots in wat je tot nu toe hebt bereikt? “Toen ik in 2014 de faculteit Bouwkunde uit wandelde met mijn diploma en mijn maquette voelde het alsof de wereld aan mijn voeten lag. Een paar maanden later kreeg ik een ongeluk dat alles door de war schopte. Mijn leven stond ineens in het teken van revalideren in plaats van storten op de arbeidsmarkt. Ongeveer een jaar later startte ik met een baan maar het ging heel langzaam, ik begon met 15 minuten per dag. Ik ben diep gegaan, maar leerde ook. Bijvoorbeeld om onderscheid te maken tussen hoofdzaken en bijzaken: als je weinig energie hebt wil je het niet verspillen. Als ik mezelf nu in de spiegel aankijk kan ik zeggen dat ik trots ben op de persoon die ik zie, hoe ik in het leven sta en waar ik me mee bezig houd.”

Lees ook het interview met jong talent:


Setareh Noorani

Ze krijgt energie van verbinden en is kritisch over de oplossingsdrang waar architecten aan lijden. Setareh Noorani beweegt zich in het grijze gebied tussen academisch onderzoek en kunst: "Ik heb de drang om datgeen dat me bezighoudt zoveel mogelijk als één geheel te zien".

Waar liep je tegenop in je carrière? “Inmiddels heb ik een fijne parttime baan, maar het is lastig carrière maken als je ‘maar’ deeltijd aanwezig bent. Het was voor mij geen keuze, voelde daardoor lang als minderwaardig. Die fase ben ik voorbij, maar het opeisen van je plek, niet in je eigen schaduw gaan staan, blijft soms moeilijk. Wellicht duurt het iets langer voordat je een stap kan maken, maar ook in deeltijd kun je excelleren in je carrière. Ik ben enorm dankbaar aan beide werkgevers die mij de kans gaven toe te werken naar de baan die ik nu heb.”

Aan wat voor soort projecten werk je? “Bij forum werken we aan nieuwbouw maar ook de transformatie van bestaande bouw en monumenten. Ik hou van de geschiedenis en verhalen die bestaande gebouwen met zich meedragen. We zijn nu met de transformatie van twee kloosters bezig: ontzettend interessant monumentaal erfgoed. Mijn rol is vaak onderzoekend, in de initiatieffase en rondom het schetsontwerp: het begrijpen van de vraag, doorgronden van de context en het DNA van de plek ontrafelen. Ik vind het heerlijk om daar in te duiken.”

↓ Klooster Regina Pacis Hulsberg.

Klooster Regina Pacis Hulsberg. De nieuwe corridor zorgt voor een rondgang tussen het monumentale klooster Regina Pacis en het bestaande zorggebouw, om de binnentuin heen. Door de toevoeging kunnen de Zusters makkelijker en veiliger tussen de beide gebouwen bewegen en zijn de gemeenschappelijke ruimtes, zoals woonkamer en kapel, beter bereikbaar.

Wat is het mooiste project dat je ooit hebt bezocht? “Dat vind ik een moeilijke vraag! Ik heb veel mooie projecten bezocht, waarbij ik echt in mijn handen sta te klappen als een klein kind zodra ik een glimp van het gebouw opvang. Zo zal ik nooit vergeten hoe het was om het Barcelona-Paviljoen voor het eerst te zien, maar ook het Raadhuis in Aarhus heeft veel indruk gemaakt. Projecten als de Van Nelle Fabriek en de LocHal zijn prachtige transformatievoorbeelden. En in Londen, de 528 treden op naar de rand van de koepel St. Paul’s Cathedral, de Whispering Gallery heeft iets magisch! Het mooie aan mijn vakgebied is dat het overal is, ik kan aan iedereen uitleggen waar ik me mee bezig houdt, ik hoeft alleen maar om je heen te wijzen.”

Je won de aanmoedigingsprijs voor de Marina van Dammebeurs van de TU Delft, wat was je motivatie om je aan te melden? “Ik zie kansen liggen bij de verduurzaming van de bestaande woningbouw en wil daar graag bij betrokken zijn. Om de klimaatdoelen te halen in 2050 moeten we in Nederland miljoenen woningen verduurzamen, dat zijn er honderden per dag. Ik ben gefascineerd door de vraag hoe je bewoners en huiseigenaren kunt motiveren om actief bij te dragen. Een huis is voor de meeste mensen hun kostbaarste bezit maar de urgentie om deze te verduurzamen wordt vaak niet gezien. Niet alleen verduurzaming van de woning zelf maar ook het verbeteren van de directe omgeving kan daarbij motiverend zijn. Het is een discipline-overstijgend vraagstuk. “Met het geldbedrag wil ik een postacademische opleiding aan de Behavior Change Academy doen en een verdiepende studie in transitiemanagement. Ik denk dat ik daarmee beter in staat ben om de motivaties van huiseigenaren en bewoners te begrijpen, en deze vervolgens te gebruiken in het proces rondom de verduurzaming van de bestaande woningvoorraad. Ook zal het me de skills geven om betrokken te raken bij de managementprocessen rondom de energietransitie.”


‘Ik ben gefascineerd door de vraag hoe je bewoners en huiseigenaren kunt motiveren zodat ze actief willen bijdragen aan verduurzaming’

Wat is volgens jou de opgave waar architecten nu aan moeten werken? “De verduurzaming en verdichting van de gebouwde omgeving. Er zijn al fantastische voorbeelden van duurzame materialen en producten maar ook nieuwbouwwijken die energieneutraal zijn. Mooie ontwikkelingen die hopelijk steeds gangbaarder worden. “Bij verdichting gaat mij vooral om de vraag hoe dat aan te pakken. Er moeten een miljoen woningen bijkomen in Nederland. Dit is een belangrijke opgave die landelijk bekeken moet worden. Waar en hoe kunnen deze woningen gerealiseerd worden? Kan een krimpregio als de Achterhoek aantrekkelijker worden met een betere (trein)verbinding richting een aantal grote steden? Ik ben benieuwd of de huidige thuiswerk-situatie hier een verschil in kan maken. Als je bijvoorbeeld maar 2 dagen naar kantoor hoeft, waarom zou je dan niet wat verder weg gaan wonen waar meer ruimte is? “In dit vraagstuk speelt de transformatie van de bestaande bouw natuurlijk ook een rol, een mix van transformatie en nieuwbouw lijkt mij meer een gegeven dan een vraag. Bij zowel de verduurzaming als de verdichting zijn architecten nodig, voor een creatieve en ontwerpende blik, zowel overzicht als details maar ook de esthetiek mag niet vergeten worden.”

Waar wil je over vijf jaar staan als ontwerper? “Ik draag de titel ‘architect’ met trots maar ik merk dat ik langzaam meer richting onderzoek ga. Ik volg mijn gevoel, een intrinsieke motivatie om iets bij te dragen aan het proces van de verduurzaming van de bestaande woningbouwvoorraad. Hiervoor heb ik geen functie voor ogen, geen punt waar ik over vijf jaar wil zijn maar de richting is duidelijk en wordt steeds helderder. Belangrijke les van mijn revalidatieperiode is dat het bij geluk niet gaat om na een paar jaar een bepaald doel te bereiken. Ik wil graag bijdragen aan complexe ruimtelijke en sociale uitdagingen, ik ben nog op zoek naar de vorm waarin ik dat ga doen, maar weet zeker dat ik die ga vinden.”