Hudson Yards in acht vragen

3

Waarom is het deze keer wel gelukt? Ik zou het niet weten. Misschien heeft het te maken met het feit dat het vorige project een wanstaltig sportstadion was en het gevoel ontstond, dat alles beter is dan dit voorstel. Een ander reden zou kunnen zijn dat New York een tijdje vreesde voor zijn economische toekomst en het gevoel kreeg de boot te missen als ze niet zouden zorgen voor een nieuw aanbod van kantoorruimte.

4

Hoe past Hudson Yards in de ontwikkeling van de stad? Tussen vastgoed en stedelijke ontwikkeling bestaat in New York een sterk verband. Wat olie is voor Texas, is vastgoed voor New York, luidt een oude wijsheid. De cyclische aard van vastgoed ontwikkeling zie je terug in de architectuur van de stedelijke projecten. Zo worden in de jaren vijftig en zestig spijkerharde modernistische gebouwen opgericht. WTC is hiervan het ultieme voorbeeld. In de jaren 80 en 90 wordt het beeld bepaald door de deals die de ontwikkelaars sloten met de stad. Inzet is de uitwisseling van publieke ruimte en ‘air rights’ (letterlijk: de rechten op lucht boven ontwikkelingen). Hoe groter het atrium in het gebouw, hoe hoger de gebouwen en daarmee de opbrengsten mochten worden. Hudson Yards is te beschouwen als exponent van de nieuwe golf van vastgoed die over Manhattan raast. Lange tijd was de vastgoed ontwikkeling geconcentreerd in Lower Manhattan. Vanaf de jaren zeventig ontstond in Midtown een tweede centrum, met onder meer de AT&T Tower en de Trump Tower. Hudson Yards introduceert een derde groeipool in New York. Je ziet de ontwikkeling terug in de skyline en vanzelfsprekend ook vanaf de Hudson River. Consequentie is wel dat Hudson Yards grote delen van Midtown leeg trekt. Grote bedrijven schijnen en masse hun vorige hoofdkantoor in te ruilen voor een plekje op deze locatie. Vooral de belastingvoordelen die de stad biedt aan bedrijven die zich hier willen vestigen, spelen hierbij een grote rol.

5

Wat is de volgende fase? De ontwikkeling vindt plaats op een groot kunstmatig plateau boven de spoorlijnen. De eerste fase nadert zijn voltooiing. In de volgende fase, richting de Hudson River, zullen 16 nieuwe gebouwen worden gebouwd, met 4.000 appartementen, een school, een park en 55.000 banen. Uiteindelijk zal Hudson Yards 28 acres beslaan, inclusief 14 acres met open stedelijke ruimte.

↑ Betrokken architecten bij Hudson Yards. Beeld Related Oxford

6

Wat is de rol van architecten in dit proces? Het bureau Kohn Pedersen Fox ontwierp het superblok langs 10 Ave, dat bestaat uit twee blauwglazen kantoortorens, die als adres 10 en 30 Hudson hebben. De torens staan naast het winkelcentrum dat van binnen is ontworpen door Elkus Manfredi. Aan de noordkant is 50 Hudson Yards in aanbouw, een ontwerp van Norman Foster. Aan deze zijde, maar dan meer naar de rivier, staat 55 Hudson Yards, een ontwerp van Kevin Roche John Dinkeloo en Kohn Pedersen Fox. Het is een glazen toren met een grid van stalen ramen. Ten zuiden daarvan ligt 35 Hudson Yards van David Childs en SOM, een stapeling van winkels, kantoren, een hotel met 212 kamers, en vanaf de 53ste verdieping appartementen. Aan de ZO kant staat een cilindrische toren met een afgeronde beëindiging waartegen de Shed is geplaatst.

7

Hoe reageerden de critici op Hudson Yards? Niet al te best. Criticus Michael Kimmelman spreekt in de New York Times van 14 maart 2019 van een ‘skin-deep view of architecture as luxury branding.’ Hij vergelijkt de torens met parfumflessen die in een warenhuis op de parfumerie afdeling om aandacht schreeuwen. Ook Alexandra Lange is niet enthousiast. De belangrijkste innovaties van Hudson Yards kun je niet zien: dat zijn de sensoren en camera’s die de bewegingen van de bezoekers en bewoners volgen en zorgen voor een constante datastroom waar geen publiek toezicht op is, aldus Lange. ‘Think of it as the next generation of contested space.’ Een van de ontwikkelaars, Stephen M. Ross van Related Companies, verdedigt zich door te spreken van een architectuurmuseum en een geheel nieuwe manier van leven.