Nieuw baken aan het IJ

Tekst Marieke Giele
Beeld Jeroen Musch

Op de plek waar tot voor kort de pont vanuit Amsterdam-Noord aanmeerde in de Houthavens, staat woongebouw de Pontsteiger. Dit bouwblok, naar ontwerp van Arons en Gelauff architecten, valt direct op door zijn vorm. Het biedt bewoners spectaculaire uitzichten over de stad en heel Noord-Holland.

Vanaf het begin stond de gemeente Amsterdam op deze locatie hoogbouw voor ogen. In eerdere plannen voor de IJ-oever was al een kubus zichtbaar. Dat sluit aan bij het door de gemeente gekoesterde beeld van een grootschalige stad aan het water, met een aantal bakens die de verschillende wijken markeren.

Bij de uitvraag heeft de gemeente dat duidelijk willen provoceren. Op een relatief klein grondstuk van 80 bij 80 meter dienden ruim 250 koopwoningen te komen. Voor Arons en Gelauff architecten was dat aanleiding om na te denken over een slimme indeling van de gevraagde hoogbouw.

In het ontwerp ging het bureau uit van een typisch Amsterdams woonblok van vijf à zes verdiepingen. “We zijn begonnen met het plaatsen van zo’n blok op het maaiveld. Daartegenaan hebben we eenzelfde blok geplaatst dat we vervolgens omgeklapt hebben. Dat heeft uiteindelijk geleid tot de kenmerkende vorm van de Pontsteiger,” vertelt Floor Arons, partner bij Arons en Gelauff architecten.

↑ In de laagbouw zitten bewoners dicht bij het water en ervaren zij een direct contact met de stad

Met deze opvallende vorm heeft het bureau drie verschillende manieren van wonen in één gebouw samengebracht. In de laagbouw zitten de bewoners dicht bij het water en is er contact met de stad. Woningen in de twee torenpoten hebben uitzicht naar meerdere kanten. En de bewoners in de bovenste ‘balk’ ervaren juist de grote schaal met verre panoramazichten over Noord-Holland.

Op het maaiveld heeft Arons en Gelauff architecten een verblijfsplek gecreëerd. Het hele gebouw is zeven meter opgetild waardoor je makkelijk onder het woonblok door naar het centrale plein loopt. Zo ontstaat een sterke verbinding tussen de stad en het water. Met kleine paviljoens die zich losmaken van het gebouw, is een menselijke schaal geïntroduceerd.

“Je kunt voor of tegen het gebouw zijn, maar het is goed om te zien dat de Pontsteiger op alle schaalniveaus tot zijn recht komt,” vertelt Arons trots. “Uit de verte oogt het gebouw misschien ongenaakbaar groot. Maar als je dichterbij komt, zie je dat het heel goed op de grond terecht is gekomen. Dat levert een prettige omgeving met een grote verblijfskwaliteit op.”

↑ Kelder en begane grond

↑ Vijfde en zeventiende verdieping

↑ Twintigste en vijfentwintigste verdieping

↑ Doorsneden

↑ De ruime buitenruimte is naar binnen gelegd en gaat een relatie aan met het interieur

Opdrachtgever Dura Vermeer Projectontwikkeling bv, Houten met M.J. de Nijs Ontwikkeling bv, Warmenhuizen Ontwerp Arons en Gelauff architecten, Amsterdam Projectarchitecten Floor Arons en Arnoud Gelauff Medewerkers 2006 – 2010 Thomas Harms, Jan Bart Bouwhuis, Adrie Laan, Menno Mekes, Rianne Kreijne, Barbara Heijl, Bas Schuit, David Smidt van Gelder, Jimmy de Valk, Wouter van Alebeek, Geoffrey Albert, Marrit Veenstra Medewerkers 2010 – 2014 Jan Bart Bouwhuis Medewerkers 2014 – 2018 Remco Wieringa, Menno Mekes, Stephanie van Dullemen, Jan Bart Bouwhuis, Annemarie Swemmer, Tjeerd Beemsterboer, Maikel Rentinck, Lennart Snoek, Lard Joordens, Janne Bacchini, Eveline Kranstauber, Jacco van der Linden, Arnoud Neefjes, Jaco Koning, Mark Homminga, Peter Fokkens Projectleider Remco Wieringa Bouwtoezicht en directievoering BBA, Heemskerk Project manager Bouwcombinatie New Cheese Development (Jeroen Koops) Adviseur constructie Van Rossum raadgevende adviseurs, Rotterdam Adviseur installaties Hiensch Engineering, Amsterdam Adviseur bouwfysica Blonk Advies, Amsterdam en DPA Cauberg Huygen, Amsterdam Adviseur akoestiek Blonk Advies, Amsterdam en DPA Cauberg Huygen, Amsterdam Adviseur bouwkosten BAZ, Jan Schuurhuis Aannemer Dura Vermeer Bouw Midden West, Houten met Bouwbedrijf de Nijs, Warmenhuizen Interieurarchitect &Prast&Hooft, Amsterdam Landschapsarchitect Hosper landschapsarchitectuur en stedenbouw, Haarlem Bruto vloeroppervlakte 64.000 m2 Netto vloeroppervlakte 14.000 m2 parkeer- en bergingenkelder, 2.000 m2 commerciële ruimte en lobby’s, 37.000 m2 huurwoningen (252 stuks) en 11.000 m2 koopwoningen (66 stuks) Bruto inhoud 186.000 m3 bovengronds (paviljoens en woongebouw) Programma 2-laags ondergrondsparkeren, paviljoens op de begane grond ten behoeve van gebouwentree en horeca/commercieel, 25 woonlagen waarvan 17 lagen huurwoningen en 8 kooplagen Datum voorlopig ontwerp april 2014 Indiening WABO 29 augustus 2014 Aanvang bouw 5 december 2015 Oplevering maart 2019