Interieur in het DNA van het ontwerp
Juryrapport ARC21 Interieur Award
De jury van de ARC21 Interieur Award wijst het ontwerp voor het Christelijk Lyceum Veenendaal door NOAHH & Ex Interiors aan als winnaar. Dit project is daarmee verkozen boven de twee andere genomineerden: Kantoor PUUR interieurarchitecten te Antwerpen door PUUR interieurarchitecten en het Bonnefanten Museum te Maastricht door Hollandse Nieuwe.
Tekst Charlotte Thomas
PROCEDURe
Op dinsdag 7 september vond online de eerste juryvergadering plaats voor de ARC21 Interieur Awards. de Architect formuleerde een aantal beoordelingscriteria op vlak van de opgave, gebruik, techniek en esthetiek. Belangrijk voor een goed interieurontwerp is het welzijn van de gebruiker. De jury legde extra focus op de mate waarin de wensen van de gebruikers vertaald zijn in het ontwerp. Verder benadrukte de jury het belang van een samenhang tussen de architectuur en het interieur (de context), de complexiteit van de opgave, duurzaamheid, en het kleur- en materiaalgebruik. Voorafgaande aan de eerste vergadering maakte elk jurylid een selectie van vijf uit de ingezonden projecten (longlist) op basis van zijn of haar expertise. De verschillende invalshoeken diende als basis voor de discussie tijdens de juryvergadering. Na het unaniem vaststellen van de drie nominaties had de jury een aantal prangende vragen voor de architecten en over de projecten. Deze werden beantwoord tijdens een fysiek projectbezoek op 28 september. Hierna volgde een waardevolle discussie, enkele dagen bezinkingstijd om uiteindelijk via een onlinebijeenkomst op 7 oktober de knoop door te hakken en de winnaar te benoemen.
BEOORDELING INZENDINGEN
Hoewel de jury met plezier de 15 inzendingen doornam, vond ze het moeilijk om de immens gevarieerde lijst aan projecten langs één meetlat te leggen. De diversiteit op vlak van opgaves, van het interieur van een privé woonhuis tot het inrichten van een winkelcentrum, leverde wat discussiemateriaal op. Want hoe maak je de afweging? Ten eerste liet de jury zich leiden door de kwaliteit van ieder project (via het aangeleverde beeldmateriaal) om ze vervolgens te toetsen aan de beoordelingspunten. De nadruk op duurzaamheid, de gebruiker en de samenhang tussen interieur en architectuur bleken de doorslaggevende factoren. Ten tweede kwam er een discussie voort over duurzaamheid en het vak interieurarchitectuur: het is meer dan het plaatsen van planten, meubels, trendgevoelige kleuren toepassen en een stilistisch geheel creëren. Interieurarchitectuur hoort (nog meer) in het vaarwater te komen van architectuur en stedenbouw. De verschillende schaalniveaus, van het detail, de materialen, de architectuur, en zelfs de stedenbouwkundige setting, horen samen te werken. De jury bepleit een symbiose van de disciplines om een geslaagd interieurontwerp voort te brengen, maar vooral om een gepaste omgeving te ontwerpen voor de gebruiker(s).
NOMINATIES INZENDINGEN
De jury was enthousiast over de kwaliteit van de groep inzendingen en nomineerde doelbewust verschillende typologieën: een museale kantoorruimte, een leeromgeving van een school en een werkplek van een interieurbureau.
1. Kantoor PUUR interieurarchitecten in Antwerpen
PUUR interieurarchitecten
↑ Binnenin het houten volume Beeld Stijn Bollaert
Het kantoor van PUUR interieurarchitecten etaleert volgens de jury hoe circulariteit en duurzaam ontwerpen ook esthetisch gemaakt kan worden. Het geitenwollen sokken verhaal is in een indrukwekkend nieuw jasje gestoken. Alle materialen zijn puur toegepast. Het is ontwerp presenteert waar het bureau voor staat: functionaliteit, esthetiek en duurzaamheid. De jury is unaniem enthousiast over deze kantoorruimte als aangename werk- en vertoefplek. Echter heeft de jury enige twijfels rond de trendgevoeligheid van duurzaamheid in dit project, en de éénzijdige opgave. Het kantoor vormt de visitekaart van het interieurbureau; alles is tot in perfectie uitgedacht voor een selectie groep van gebruikers. “Het is bijna te opzichtig”, oordeelde de jury. De esthetische duurzaamheid is present maar de sociale duurzaamheid van eigenaarschap ontbreekt. Toch moet het vakgebied een voorbeeld nemen aan dit innovatieverhaal van hergebruik en duurzaamheid. Het kantoor van PUUR interieurarchitecten toont op een esthetische manier dé potentie van duurzame interieurkeuzes.
2. Bonnefanten Museum in Maastricht
Hollandse Nieuwe
↑ Beeld Ewout Huibers
De jury spreekt haar waardering uit voor hoe Hollandse Nieuwe een poging ondernam om een eigentijdse hommage aan Aldo Rossi te geven. Feilloos integreert Hollandse Nieuwe een talrijk kleurenpalet in een drukbezette werkruimte die niet opdringerig aanvoelt. De gekozen kleuren vormen een knipoog naar de kleurenidentiteit van het Bonnefanten Museum en de kleurenleer van Johannes Itten. De museale opzet van de naastliggende tentoonstellingsruimten werd doorgetrokken naar de kantoorplek. Deze getrapte indeling van de werkomgeving verloopt van ruis naar rust met een monumentale boekenkast met openingen en rondbogen op het einde. Dit ontwerpelement vindt de jury verfrissend origineel. Overigens heeft ze een aantal kanttekeningen over de huidige toestand van het project. Ze vindt het jammer dat de oorspronkelijke kleurenschema’s heden zijn aangepast. Hierdoor valt de verbinding tussen het bestaande gebouw van Aldo Rossi, met de sprekende rode en groen kleur, en de nieuwe kantoorindeling weg. Het hergebruik van de kleurenidentiteit is een sterk verbindend gegeven, en volgens de jury een noodzaak om het interieurontwerp in volle glorie te ervaren. De jury betreurt dan ook de latere concessies van de opdrachtgever, dit ten nadele van een steengoed concept en fijnzinnige ontwerp van Hollandse Nieuwe.
En de winnaar is ....
Na lang debatteren over de complexiteit van de opgaven erkent de jury unaniem het Christelijk Lyceum Veenendaal van NOAHH & Ex Interiors als de winnaar van de ARC21 Interieur Awards. De jury is lovend over de wijze waarop de betrokken partijen in samenspraak dit project hebben gerealiseerd. Van de meet af aan waren de opdrachtgever, de gebruikers, de architecten en de interieurarchitecten op een gelijkwaardige manier in samenspraak. Deze immense betrokkenheid is voelbaar in het eindresultaat. Het Christelijk Lyceum Veenendaal is een sociaal complexe opgave waar alle stemmen gehoord werden. Het interieurontwerp is overigens minder zichtbaar dan bij de overige genomineerden omdat architectuur en interieur van het begin samen zijn opgetrokken in een organisch ontwerpgeheel. De scheiding tussen architectuur en interieur is nauwelijks zichtbaar want ‘het interieur’ zit niet alleen aan de oppervlakte maar ook in het DNA van het ontwerp. De disciplines komen in elkaars vaarwater. Het hergebruik van de materialen, de inversie in het ontwerp en het sociale draagvlak gaat de oppervlakkige schoonheid voorbij. NOAHH & Ex Interiors hebben een ontwerp aangeleverd dat klaar is voor de toekomst, maar mét respect voor het verleden. Het lyceum gedraagt zich als een stedelijk leerlandschap waar voor iedereen een plek is met de monumentale trap en binnenplein als het kloppende hart van de school. Door crowdfunding initiatieven en doorgeefsystemen heeft het lyceum een sociaal draagvlak gecreëerd in een strak budgettair ontwerpproces. Duurzaamheid gaat hier verder dan een groen sausje in de vorm van planten of pet-flessen stof. Er is een gelaagde duurzaamheid aanwezig op het esthetische niveau van materiaalkeuzes (samenwerking met Gispen) en hergebruik (44% van het oorspronkelijke gebouw) maar ook op het sociale niveau van eigenaarschap. De gebruikers voelen zich gehoord, zijn betrokken en zetten zich in voor de slaagkracht van dit project. Het Christelijk Lyceum Veenendaal vormt een atypische maar volgens de jury een terechte winnaar voor de ARC21 Interieur Awards omwille van het overstijgen van de esthetische duurzaamheid, de complexiteit en voornamelijk de betrokkenheid van alle partijen. Een project waar veel uit te leren valt!
↑ Beeld Katja Effting
Jury ARC21 Interieur Award De jury van de ARC21 Interieur Award bestaat uit Renée Borgonjen (voorzitter), Jeroen Dellensen (i29), Elise Zoetmulder, (ZOETMULDER), Marieken Horsman (PVH) en Charlotte Thomas (de Architect, secretaris).
De ARC21 Interieur Award is een initiatief van Cosentino en de Architect.