Winnaar arc20 Archiectuur award

Gare Maritime in Brussel

Neutelings Riedijk Architecten

Ooit was Gare Maritime het grootste goederenstation van Europa. Neutelings Riedijk Architecten heeft het in samenwerking met Bureau Bouwtechniek omgevormd tot een nieuw stuk stad. Nu is hier een inspirerende plek ontstaan waar jonge en gevestigde bedrijven hun intrek nemen met een aangename publieke ruimte voor grote en kleinere evenementen. Alle toevoegingen zijn volledig in hout uitgevoerd, waarmee dit het grootste CLT-project van Europa is.

Beeld Filip Dujardin

Gare Maritime dateert uit het begin van de twintigste eeuw en is maar liefst 140 meter breed en 280 meter lang. De volledige ruimte onder de zeven aaneengeschakelde stalen kappen is nu publiek toegankelijk gemaakt. In totaal gaat het om drie grote en vier kleine kappen. Onder de zijbeuken van de bestaande kapconstructie heeft Neutelings Riedijk Architecten twaalf houten paviljoenen geplaatst. Deze voegen zich in het ritme van de gietijzeren spanten en kolommen en herbergen gezamenlijk het nieuwe programma van ruim 45.000 vierkante meter. Daartussen ontstaat een structuur van boulevards, straten, parkjes en pleinen; als een echte stad.

Ontwikkeling Tour & Taxis

De combinatie van de oude stationshal met een hedendaagse invulling en een vernieuwend werk- en retailconcept maakt van Gare Maritime een uniek project. Er ontstaat niet alleen een aangename plek om in te vertoeven voor de dagelijkse gebruikers, het project heeft ook de ambitie om uit te groeien tot één van de toeristische trekkers in het Brussels Gewest. De ontwikkeling van de Gare Maritime levert op deze manier ook een belangrijke bijdrage aan de uitbouw van de Tour & Taxis site en aan de ontwikkeling van de gehele Kanaalzone in Brussel.

Restauratie en duurzame toevoegingen

Het historische gebouw is in de eerste fase zorgvuldig gerestaureerd door Jan de Moffarts Architecten, Bureau Bouwtechniek, Ney & Partners en Boydens. De draagstructuur, bestaande uit geklinknagelde vakwerkliggers en kenmerkende driescharnierspanten, is daarbij duurzaam gerenoveerd en waar nodig verstevigd. Ook de bestaande ‘huid’ is aan de hand van een analyse met verschillende scenarios duurzaam vernieuwd om te voldoen aan de hedendaagse normen.

Gare Maritime is volledig energieneutraal en fossielvrij. De glasgevels aan de Picardstraat zijn voorzien van zonnecellen en op de hoogste daken is een totaal oppervlak van 17.000 vierkante meter aan zonnepanelen aangebracht. Op alle niveaus - constructie, installatie, circulair materiaalgebruik, groen, gezondheid - zijn vergaande duurzaamheidsmaatregelen gerealiseerd, zoals bijvoorbeeld het gebruik van geothermische warmtepompen als enige bron van verwarming en hergebruik van hemelwater om de tuinen van water te voorzien.

Gare Maritime in Brussel (B)

Opdrachtgever Extensa Group Ontwerpbureau Neutelings Riedijk Architecten Projectarchitecten Michiel Riedijk, Willem Jan Neutelings Medewerkers Dieter de Vos, Kenny Tang, Alejandro Mosquera Garcia, Alexey Boev, Anselmo Nižić, Frank Venhorst, Peitro Manara Bouwkundig ontwerp Bureau Bouwtechniek Restauratie-architect Jan de Moffarts Interieurarchitect algemene publieke delen Neutelings Riedijk Architecten, Rotterdam Landschapsarchitect Omgeving, Antwerpen Adviseur constructie Ney & Partners, Brussel Adviseur installaties Boydens engineering, Brugge Adviseur akoestiek Venac, Brussel Adviseur bouwfysica Boydens engineering, Brugge Adviseur brandveiligheid FPC Risk, Antwerpen Aannemer houtbouw MBG, Züblin Beeldend kunstenaar Henri Jacobs Bruto vloeroppervlakte 45.000 m2 Programma Gemengd multifunctioneel stedelijk programma: kantoren, vergaderruimten, retail, horeca, evenementruimte Voorlopig ontwerp januari 2017 Aanvang bouw juli 2018 Oplevering Vanaf november 2019 eerste kantoren opgeleverd