Drie nominaties

Het plan Nederzetting Marker Wadden door Palmbout en Ziegler Branderhorst is een verfrissend ruimtelijk ontwerp, waarin esthetiek en een zorgvuldige omgang met het lege landschap van de Marker Wadden tot een poëtisch plan hebben geleid. Marker Wadden borduurt stedenbouwkundig gezien voort op het landschapsplan van Vista en is vervolgens uitgewerkt in een samenhangende ensemble van gebouwen. Deze ontwerp-inzet van grote naar kleine schaal, van stedenbouw tot architectuur in een gevoelige landschappelijke context, spreekt de jury enorm aan. Het plan is zelfvoorzienend, duurzaam en uitgevoerd in modulaire houtbouw. Het plan toont het belang van stedenbouwkundig vakmanschap, het verbinden van verschillende schaalniveaus en de samenwerking tussen de disciplines stedenbouw, architectuur en landschap. Het plan is volgens de jury mede een succes vanwege de eenduidige opdrachtgever en het heldere programma.

De Nieuwe Kern in Ouder-Amstel door West 8 is een ogenschijnlijk klassiek stedenbouwkundig plan voor een stadsrandgebied dat kriskras doorsneden wordt door spoor- en auto-infrastructuur. Het plan verbindt de stad met het landschap van de Amstelscheg. Ze doet dit in de vorm van een park dat zich uitstrekt van station Duivendrecht naar de Amstel en een referentie vormt aan het Vondelpark. Het plan gaat soepel om met de programmatische druk en de aanwezige barrières. In de voorgestelde typologieën is rekening gehouden met de geluidshinder die het gebied zwaar belast. Het plan is ambitieus maar toch ook uitvoerbaar, en passend qua dichtheid, maat en schaal. Het plan speelt bovendien een positieve rol in de verdere ontwikkeling van de zone Amstel-Arena-AMC, door nieuwe verbindingen te maken in dit gefragmenteerde stuk stad. Het is een voorbeeldplan voor andere, door infrastructuur opgebroken stadsranden die tot het binnenstedelijke gebied zijn gaan behoren.

ZOHO in Rotterdam, een gezamenlijk ontwerp van Echo Urban Design, ORANGE architects, MORE architecture, Studio NAUTA en MoederscheimMoonen Architects, introduceert een hoge dichtheid, doet dat met behoud van de bestaande elementen in de wijk en schenkt veel aandacht aan de connecties met omliggende wijken. Op deze wijze ontstaat een aantrekkelijke verticale menging, terwijl de structuur van de stad is gerespecteerd. Het team wil met het plan bestaande creatieve bedrijvigheid behouden en bewoners en omwonenden écht actief betrekken. Voor het Zomerhofkwartier is een uitdagend en haalbaar plan gecreëerd. Cruciaal op termijn is de ontwikkeling van een goed vormgegeven en aantrekkelijk landschap op de daken van de bestaande stad en de aan te leggen connecties met het maaiveld. Met dit plan ontstaat een stedelijke rijkdom voor Rotterdam, maar lijkt evenzeer een precedent te zijn gecreëerd voor de aanpak van tal van andere rommelige plekken in de historische periferie van veel steden. De jury is benieuwd of de stapeling van ambities gehaald zal worden. Dat bewijs zal met de tijd geleverd moeten worden. Als het in ZOHO wel gaat lukken, zal het op andere voorheen perifere plekken ook werken.

En DE winnaar is ...

Het plan voor de Nieuwe Kern door West 8 getuigt van een groot vakmanschap en enorme gedegenheid. Binnen een complexe context is een plan voor een samenhangend stuk stad gemaakt, dat met kop en schouders boven de rest uitsteekt. De Nieuwe Kern is een compleet plan dat zich onderscheidt op alle vlakken. Binnen het krachtenveld van verdichtingsdruk, Johan Cruijff ArenA, volkstuinen en infrastructuur is een plan gemaakt dat volhardt in kwaliteit en deze voldoende waarborgt. Voor de jury is De Nieuwe Kern de unanieme winnaar van de ARC20 Stedenbouw Award.

Ruimtelijk Raamwerk Buiksloterham in Amsterdam door Delva kent een sterke strategische inzet. Opvallend is de bereidheid van ontwerper om met de ‘dark matter’ van de ontwikkeling te werken. De jury waardeert de wijze waarop de schaalsprongen zijn uitgewerkt. De hoofdstructuur is helder neergezet, terwijl thema’s als circulariteit, mobiliteit en waterberging zorgvuldig zijn uitgewerkt. Het plan is communicatief sterk. De vraag is hoe dit plan weerstand gaat bieden aan de dynamiek van de markt, en wat de precieze ruimtelijke, programmatische en financiële spelregels zijn, die dit kunnen borgen.

Buurtschap Crailo door OKRA landschapsarchitecten en SVP is in de ogen van de jury een sterk plan, dankzij de verbindingen tussen dorp en landschap in de vorm van een ecoduct en de introductie van een lange laan. Interessant acht de jury voorts het ‘Rad van Crailoo’ dat is gebaseerd op de systematiek van grond-, weg- en waterbouw en dat een goed vertrekpunt vormt voor een verdere afweging van ambities.

Celsius in Eindhoven door Buro Lubbers en Tarra Architectuur en Stedenbouw is een verfrissend plan. De vernieuwing van een wijk met sociale woningbouw is een ingewikkelde opgave, ook in economische zin. De ontwerpers hebben een raamwerk gemaakt waarin stadsdelen van elkaar kenmerken overnemen, en waarmee een soort estafette stedenbouw ontstaat. Kleur is ingezet om de buurttrots te versterken. De jury vraagt zich af hoe de meer zachtere waarden zijn verwerkt in het plan (zoals voorzieningen, en werken).

Het plan Oostkust Shenzhen door KCAP en FELIXX combineert de maatregelen ten behoeve van de kustverdediging met de versterking van dorpen en steden. De laatste krijgen een profiel dat is afgestemd op de context ervan. Daarbij is slim gebruik gemaakt van oevers, dubbele hoogtes en reliëf. Resultaat is een geslaagd en integraal plan dat de kustverdediging op orde brengt en tegelijkertijd de lokale identiteiten respecteert.

Leiden Bio Science Park door Studio Hartzema is vanwege de spaarzame indiening een lastig te beoordelen plan. Gezien de complexiteit van de opgave, heeft de jury grote waardering voor de positieve manier waarop het proces van stedelijke ontwikkeling al lange tijd wordt aangestuurd.